Opisano ponad 9000 gatunków współczesnych ptaków, należących do 23 rzędów. Zwierzęta te zamieszkują różne środowiska; można je spotkać na wszystkich kontynentach, większości wysp, a nawet na otwartym morzu. Ptaki są grupą znacznie zróżnicowaną pod względem wielkości. Największymi żyjącymi obecnie przedstawicielami tej grupy są struś afrykański, który osiąga 2 m wysokości i masę 136 kg, oraz amerykański kondor, o rozpiętości skrzydeł dochodzącej do 3 m. Najmniejszym znanym ptakiem jest żyjący na Kubie gatunek kolibra osiągający zaledwie 6 cm długości i ważący mniej niż 4 g. Ptaki, tak jak ich gadzi przodkowie, składają jaja i mają na nogach łuski. W toku ewolucji wykształciły wiele przystosowań do lotu. Ich bardzo lekkie, giętkie i mocne pióra tworzą powierzchnię nośną, ponadto chronią ciało i ograniczają utratę wody i ciepła. Kończyny przednie są przekształcone w skrzydła i zazwyczaj służą do latania, tylne zaś są przystosowane do chodzenia, pływania lub wspinania się po gałęziach. Inne cechy związane z lotem to opływowy kształt ciała i zrośnięcie wielu kości, zapewniające im niezbędną sztywność. Kości są mocne ale lekkie, a wiele z nich jest spneumatyzowanych. Szczęki okryte są rogowym dziobem, lżejszym niż zęby. Mostek zaopatrzony jest w wysoki grzebień, będący miejscem przyczepu potężnych mięśni poruszających skrzydłami. Płuca ptaków mają cienkościenne uchyłki zwane workami powietrznymi, które wypełniają przestrzenie między narządami wewnętrznymi i wnikają do niektórych kości.