Dane pochodzące z licznych doświadczeń i obserwacji są wstępem do wyjaśnienia zawiłego procesu ruchów w aparatach szparkowych. Zacznijmy od otwierania się szparki, które zachodzi, gdy roślina przechwyci światło wschodzącego słońca. Jak już wiemy, światło to postać energii; rośliny absorbują światło i w procesie fotosyntezy przemieniają je na energię chemiczną. Światło jest dla roślin również ważnym sygnałem środowiskowym, tzn. dostarcza roślinom informacji o środowisku służącej do modyfikowania aktywności na poziomie molekularnym i komórkowym. Nie tylko światło i ciemność wywołują otwieranie się i zamykanie szparek; wpływ na te procesy mają również inne czynniki zewnętrzne, m.in. stężenie dwutlenku węgla. Niskie stężenie CO2 w liściu indukuje otwarcie się szparek nawet w ciemności. Wpływ światła i stężenia CO2 na otwieranie szparek są ze sobą powiązane. Fotosynteza, która zachodzi w obecności światła, obniża stężenie CO2 w liściu, wywołując otwieranie się szparek. Innym zewnętrznym czynnikiem, który wpływa na ten proces, jest niedobór wody. Podczas przedłużającej się suszy szparki pozostają zamknięte nawet w ciągu dnia. Ich otwieranie się i zamykanie jest regulowane przez hormony, zwłaszcza przez kwas abscysynowy. Otwieraniem i zamykaniem szparek steruje również wewnętrzny zegar biologiczny, który w jakiś sposób odmierza czas. Na przykład u roślin umieszczonych na stałe w ciemności szparki otwierają się i zamykają mniej więcej w tym samym czasie każdego dnia. Zjawiska biologiczne odbywające się w cyklu 24-godzinnym są nazywane rytmami okołodobowymi.