Biologia

Owodniowce

Gady, wywodzące się z płazów, wykształciły wiele przystosowań dzięki którym stały się grupą całkowicie lądową. Najważniejszym wydarzeniem było powstanie błon płodowych, które otaczają zarodek w jaju, mającym często dodatkową osłonkę. Dzięki temu cały cykl życiowy odbywa się na lądzie. Jedna z błon płodowych -owodnia – tworzy przestrzeń wypełnioną płynem, w której znajduje się zarodek. Owodnia zapewnia zarodkowi odpowiednią wilgotność, co uniezależnia go od obecności wody w środowisku zewnętrznym. Dodatkowo płyn owodniowy działa jak amortyzator, chroniąc zarodek przed wstrząsami. Obecność błon płodowych jest wspólną cechą gadów, ptaków i ssaków, dlatego nazywa się je łącznie owodniowcami. Jest to grupa monofiletyczna, pochodząca od przodka, który sam był owodniowcem. Oprócz owodni w jaju znajdują się trzy inne błony pozazarodkowe: worek żółtkowy, kosmówka oraz omocznia. Błony te ochraniają rozwijający się zarodek, przechowują substancje odżywcze, przeprowadzają wymianę gazową, przechowują zbędne produkty przemiany materii. Mimo że większość obecnie żyjących ssaków nie składa jaj, to ich zarodki mają owodnię i pozostałe błony płodowe.