Biologia

Budowa liści

Przyjmijmy przez chwilę, że studiujesz inżynierię i poproszono Cię o sporządzenie projektu wydajnego kolektora słonecznego, zdolnego do zamienienia energii promienistej w energię chemiczną związków organicznych. Od czego zaczniesz? Należałoby najpierw sprawdzić w literaturze fachowej, jak w przeszłości projektowano kolektory słoneczne i konwertory energii. Warto by było także dowiedzieć się od biologa, a nawet spytać studenta biologii takiego jak Ty, czy coś takiego istnieje w przyrodzie. Odpowiedź jest oczywiście twierdząca. Organy będące wydajnymi kolektorami słonecznymi i konwertorami energii występują u roślin; są to liście. Rośliny przeznaczają wiele środków na wytworzenie liści. Jak podaje botanik John E. Dale z Uniwersytetu w Edynburgu, specjalista w dziedzinie rozwoju liści, duże drzewo klonowe wytwarza rocznie prawie 50 m2 liści, które ważą ponad 100 kg. Metaboliczny koszt wytworzenia tylu liści jest wysoki, ale są one niezbędne drzewu do życia. Liście pochłaniają światło słoneczne potrzebne do fotosyntezy – procesu, w którym energia promieni świetlnych jest zamieniana na energię chemiczną cząsteczek węglowodanów. Rośliny wykorzystują te związki jako materiał wyjściowy do syntezy wszystkich innych związków organicznych oraz jako źródło energii do procesów metabolicznych. Każdego lata liście klonu czerwonego wiążą ok. 450 kg dwutlenku węgla w cukrach i innych związkach organicznych. U większości roślin liście są głównymi organami prowadzącymi fotosyntezę; są znakomicie przystosowane do tej funkcji. Większość liści ma cienkie i płaskie blaszki o kształcie pozwalającym na maksymalną absorpcję energii świetlnej i sprawną wewnętrzna dyfuzję gazów; dzięki regularnemu rozmieszczeniu na łodydze efektywnie wychwytują promienie słoneczne.